Bangun datar ialah bangkit dua demensi yang hanya mempunyai panjang dan lebar, yang dibatasi oleh garis lurus atau lengkung. Jenis bangkit datar bermacam-macam, antara lain persegi, persegi panjang, segitiga, jajar genjang, trapesium, layang-layang, belah ketupat, dan lingkaran. Ppada setiap bangkit datar terdapat sifat ataupun ciri yang menjadi ciri khas dari bangkit datar tersebut. Diantara sifat-sifat tersebut ada yang dinakaman dengan simetri. Pada bangkit datar terdpat dua jenis simetri yaitu simetri putar dan simetri lipat.
1. Simetri Lipat
Simetri lipat pada bangkit datar ialah banyaknya lipatan pada bangkit datar yang sanggup membagi bangkit datar tersebut sehingga setengah bab dari bangkit datar tersebut sanggup menutupi setengah bab yang lain. Garis yang sanggup membagi sebuah bangkit datar menjadi dua dan kongruen disebut sebagai sumbu simetri. Tidak setiap bangkit datar mempunyai garis yang dinamakan sebagai sumbu simetri. Ada beberapa bangkit datar yang tidak mempunyai sumbu simetri sama sekali.
Jika Anda melipat sebuah gambar sehingga gambar itu mempunyai dua bab yang persis sama, maka gambar tersebut mempunyai semetri lipat dan garis lipatannya disebut garis simetri.
No. | Nama Bangun | Jumlah Simetri Lipat | Gambar |
---|---|---|---|
1. | Persegi | Persegi mempunyai 4 simetri lipat
| |
2. | Persegi Panjang | Persegi panjang mempunyai 2 simetri lipat
| |
3. | Segitiga Samakaki | Segitiga sama kaki mempunyai 1 simetri lipat: A bertemu dengan B, dimana C sebagai sumbu simetri | |
4. | Segitiga Samasisi | Segitiga sama sisi mempunyai 3 simetri lipat
| |
5. | Trapesium Samakaki | Trapesium sama kaki: Trapesium sama kaki mempunyai 1 simetri lipat yaitu: A bertemu dengan B dan D bertemu dengan C. Trapesium sembarang: Simetri lipat trapesium sembarang dan siku-siku ialah 0. | |
6. | Jajaran Genjang | Simetri lipat pada jajaran genjang ialah 0. | |
7. | Belah Ketupat | Belah ketupat mempunyai 2 simetri lipat:
| |
8. | Layang-Layang | Layang-layang mempunyai 1 simetri lipat: A-C. A bertemu dengan C dengan BD sebagai sumbu simetri | |
9. | Elips/Oval | Elips/oval mempunyai dua simetri lipat
| |
10. | Lingkaran | Lingkaran mempunyai simetri lipat yang jumlahnya tak terhingga, alasannya ialah bulat sanggup dibagi dua dengan jumlah tak terhingga dengan banyak. |
2. Simetri Putar
Sebuah bangkit datar sanggup dikatakan mempunyai simetri putar apabila beliau mempunyai sebuah titik sentra dan apabila bangkit datar tersebut sanggup kita putar kurang dari satu putaran penuh untuk mendapat bayangan yang sempurna menyerupai bangkit semula. Apabila kita memutar sebuah bangkit datar dan hanya sanggup mendapat bayangan menyerupai bangkit semula dalam 1 putaran penuh, artinya bangkit datar tersebut tidak mempunyai simetri putar sama sekali. Berikut ialah cara menemukan simetri putar.
Contohnya ialah trapesium sembarang, bangkit datar ini tidak mempunyai simetri putar alasannya ialah kita harus memutar sebanyak 1 putaran penuh untuk memperoleh bentuk bayangan trapesium menyerupai bentuk bangkit semula. Berikut ini simetri putar, simetri lipat dan sumbu simetri beberapa bangkit datar.
Contohnya ialah trapesium sembarang, bangkit datar ini tidak mempunyai simetri putar alasannya ialah kita harus memutar sebanyak 1 putaran penuh untuk memperoleh bentuk bayangan trapesium menyerupai bentuk bangkit semula. Berikut ini simetri putar, simetri lipat dan sumbu simetri beberapa bangkit datar.
No. | Nama Bangun Datar | Simetri Lipat | Simetri Putar | Sumbu Simetri |
---|---|---|---|---|
1. | Segitiga samakaki | 1 | - | 1 |
2. | Segitiga samasisi | 3 | 3 | 3 |
3. | Segitiga sembarang | - | - | - |
4. | Persegi Panjang | 2 | 2 | 2 |
5. | Persegi | 4 | 4 | 4 |
6. | Jajargenjang | - | 2 | - |
7. | Trapesium samakaki | 1 | - | 1 |
8. | Trapesium siku-siku | - | - | - |
9. | Trapesium sembarang | - | - | - |
10. | Layang-layang | 1 | - | 1 |
11. | Belah ketupat | 2 | 2 | 2 |
12. | Lingkaran | tak terhingga | tak terhingga | tak terhingga |
13. | Elips/Oval | 2 | - | 2 |
Amati gambar berikut! Manakah gambar yang mempunyai simetri lipat dan tidak mempunyai simetri lipat.
Apakah poligon beraturan selalu mempunyai simetri lipat? Jelaskan! Poligon beraturan mempunyai simetri lipat. Misalnya persegi mempunyai 4 simetri lipat dan segitiga samasisi mempunyai tiga simetri lipat.
Setelah mengenal banyak sekali simetri putar pada poligon, kini saatnya anda mengamati inovasi yang ada di sekitarmu yang mempunyai simetri putar. Tulis nama benda tersebut. Ada berapa simetri putar dan simetri lipat yang terdapat pada benda tersebut? Tulis pengamatanmu pada tabel berikut.
Setelah mengenal banyak sekali simetri putar pada poligon, kini saatnya anda mengamati inovasi yang ada di sekitarmu yang mempunyai simetri putar. Tulis nama benda tersebut. Ada berapa simetri putar dan simetri lipat yang terdapat pada benda tersebut? Tulis pengamatanmu pada tabel berikut.
No. | Nama Benda | Jumlah Simetri Lipat/Putar | Manfaat Penemuan |
---|---|---|---|
1. | Ubin/Keramik | 4/4 | Sebagai lantai ruangan |
2. | Jam Dinding | Tak Terhingga | Sebagai penunjuk waktu |
3. | Rambu tikungan kekiri | 4/4 | Sebagai penanda ada tikungan kekiri |
4. | Rambu kendaraan beroda empat dihentikan masuk | Tak terhingga | Sebagai penanda kendaraan beroda empat tidak boleh masuk |
5. | Papan tulis | 2/2 | Untuk menulis |
Simetri Lipat Pada Bangkit Datar
Reviewed by dannz
on
7:06 AM
Rating: